Bilekte tendon sıkışması neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Bilekte tendon sıkışması, bilek bölgesindeki tendonların ve sinirlerin dar bir kanal veya tünel içinde sıkışması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. En yaygın örneği, median sinirin bilekte sıkıştığı "Karpal Tünel Sendromu"dur. Tendonlar, kasları kemiklere bağlayan lifli yapılardır ve bilekteki dar geçitlerden geçerken çeşitli nedenlerle sıkışabilir. Bu durum, ağrı, uyuşukluk, karıncalanma ve güçsüzlüğe yol açarak günlük aktiviteleri zorlaştırabilir.

Bilekte tendon sıkışması genellikle tek bir nedene bağlı olmayıp, birden fazla faktörün birleşimiyle ortaya çıkar. Başlıca nedenler şunlardır:

• Tekrarlayan hareketler: Bilgisayar kullanımı, dikiş dikme veya alet kullanma gibi sürekli bilek hareketleri, tendonlarda irritasyon ve şişmeye neden olabilir.
• Anatomik faktörler: Doğuştan gelen dar bilek yapısı, kırık veya çıkıklar sonrası bilek deformiteleri tendon sıkışması riskini artırır.
• Enflamatuar durumlar: Romatoid artrit, osteoartrit veya tendinit gibi iltihaplı hastalıklar, tendonların kalınlaşmasına ve sıkışmasına yol açabilir.
• Hormonal değişiklikler: Hamilelik, menopoz veya tiroid bozuklukları gibi durumlar, vücutta sıvı birikimine neden olarak bilek kanallarında basıncı artırabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, bilek bölgesinde yağ birikimine ve sinir sıkışmasına katkıda bulunabilir.
• Diyabet: Sinir hasarına yatkınlık oluşturarak tendon sıkışması riskini artırır.
• Mesleki faktörler: Titreşimli aletlerle çalışma veya ağır yük kaldırma, bilekte tekrarlayan stres yaratabilir.

Belirtiler genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar ve şunları içerebilir:

• Bilekte, avuç içinde veya parmaklarda ağrı ve yanma hissi.
• Uyuşukluk, karıncalanma veya elektrik çarpması benzeri hisler (özellikle başparmak, işaret ve orta parmaklarda).
• Gece uykudan uyandıran ağrı veya uyuşukluk.
• El ve bilekte güçsüzlük, nesneleri tutmada zorluk.
• Bilek hareketleriyle artan rahatsızlık.

Teşhis için doktor öncelikle fizik muayene yapar ve hastanın şikayetlerini değerlendirir. Tanıyı doğrulamak amacıyla şu testler kullanılabilir:

• Fiziksel testler: Tinel belirtisi (bileğe hafifçe vurulduğunda karıncalanma) veya Phalen testi (bilekler bükülü pozisyonda tutulduğunda semptomların artması).
• Elektromiyografi (EMG) ve sinir iletim çalışmaları: Sinirlerin işlevini değerlendirerek sıkışmanın şiddetini belirler.
• Ultrason veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI): Tendon ve sinir yapılarını görüntülemek için kullanılır.

Tedavi, semptomların şiddetine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Genellikle cerrahi olmayan yöntemlerle başlanır:

• Yaşam tarzı değişiklikleri: Tekrarlayan bilek hareketlerinden kaçınmak, dinlenme periyotları eklemek ve ergonomik düzenlemeler yapmak.
• Bilek ateli veya splint: Özellikle geceleri bileği nötral pozisyonda tutarak sıkışmayı azaltır.
• Soğuk uygulama: Şişliği ve ağrıyı hafifletmek için günde birkaç kez 15-20 dakika buz kompresi yapılabilir.
• İlaç tedavisi: Steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ'ler) ağrı ve enflamasyonu azaltabilir. Şiddetli durumlarda kortikosteroid enjeksiyonları uygulanabilir.
• Fizik tedavi: Esneme ve güçlendirme egzersizleri, bilek çevresindeki kasları dengeleyerek sıkışmayı önlemeye yardımcı olur.

Cerrahi olmayan yöntemlerle sonuç alınamazsa veya semptomlar şiddetliyse, cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi, sıkışmaya neden olan basıncı azaltmak için tendon kanalını genişletmeyi amaçlar. Ameliyat sonrası iyileşme süreci, fizik tedavi ve rehabilitasyon ile desteklenir.

Bilekte tendon sıkışmasını önlemek için şu önlemler alınabilir:

• Düzenli molalar vererek bilekleri dinlendirin.
• Ergonomik klavye ve fare kullanın, bilek destekli çalışma ortamları oluşturun.
• Bilek güçlendirici egzersizler yapın (örneğin, el bileği esnetme ve döndürme hareketleri).
• Sağlıklı kiloyu koruyun ve dengeli beslenin.
• Ağır yük kaldırırken bilekleri nötral pozisyonda tutun.

Bilekte tendon sıkışması, erken teşhis ve uygun tedavi ile yönetilebilir bir durumdur. Şikayetleriniz varsa, bir ortopedi veya nöroloji uzmanına başvurarak kişiselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturmanız önerilir.